Yüksek Lisans Tezi Görüntüleme

Öğrenci: Abd-A. AL-MOHAMAD
Danışman: Yrd. Doç. Dr. Zerrin ENÖN
Anabilim Dalı: Mimarlık
Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
Tez Adı: OSMANLI DÖNEMİNDE YAPILAN ÇEŞMELERİN ÖZELLİKLERİ VE SON DURUMU İLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Kabul Tarihi: 1/8/1988
Sayfa Sayısı: 53
Tez No: T193
Özet:

      

Su, insanların hayatında önemli bir yer tutmakta ve çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Suyun kullanma alanları da uygarlıkların gelişmesi ile gelişmiştir. Buna bağlı olarak su tesisleri de detaylandırılmıştır. Osmanlı döneminde de su tesisleri ve dolayısıyla çeşmeler, gelişmiş ve önemli bir yer tutmakta idi.

      

Osmanlı döneminde yapılan çeşmeler, mimari değer taşıyan bir yapıdır. Bu yapılar da mimari anıt derecesindedir.

      

Osmanlılarda su işleri XII. asrın sonlarına doğru ileri bir dereceye ulaşmıştır. Birçok alanda olduğu gibi bu alanda da Avrupa’yı çok gerilerde bırakmıştır. Osmanlıların yerleşim bölgelerinden ve başkent olan İstabbul’da yapılan çeşme sayısı 800’ü geçtiği bilindiğine göre su tesislerine ne derece önem verdikleri anlaşılır. Özellikle de çeşmelere...

      

Çeşmelerin yapım malzemesi olarak, işlev ve amacına uygun, doğada bol bulunan malzemeler seçilmiştir. Bu malzemeler taş ve mermerden ibarettir.

      

Kare

      

Daire

      

Elips

      

Çeşmeler, amaçları yönünden şu biçimde sınıflandırılabilir:

      

Anıtsal:Anıt derecesinde mimari eser bırakmak.

      

Ayna taşı

      

Kemerler

      Musluk ve yalak

Örtü ve saçakları sayılabilir.

      

Çeşmelere su iki yol ile sağlanmaktadır

      

Sakalar vasıtası ile.

      

Çeşmeler, şehrin birer elemanıdır. Bu elemanın canlı kalabilmesi için kullanıcılara devamlı olarak hizmet vermesi gerekir.Yoksa canlılığı söz konusu olamaz.

      

Büfe, pastahane, vb.

      

Çeşmeler yayalar ile yakın ilişkidedir.Yayalara şu imkanları sağlamaktadır:

      Susuzluk giderme

Temizlik ve serinletme

      

Çeşmelerin, ağaçların, çiçeklerin, yeşilliklerin yetişmesinde önemli rolü vardır. Dolayısıyla şehirlere güzellik kazandırmaktadır.Şehirde parkların canlı kalması için çeşmeler gerekmektedir.

      

Tamamen yıkılmış

      

Ayakta fakat suyu akmaz

      

Şehir ögelerinden en fazla tahribata uğrayan çeşmelerdir. Halbuki çeşmeler, onarımı çokkolay olan yapılardır.

      

Çeşmelerin birer mimari anıt değerinde olmasından

      

Çeşmelerin tarihi ve kültürel değer taşıyan yapı olmasından

      

Yapısal açıdan restore etmek.Bunun için şu kurumlar arasında yardımlaşmak gereklidir:

      -Belediyeler

-Vakıflar kurumu

      -Bilimsel kurumlar

-Kullanıcılar

      

Kullanıcıların bilinçlendirilmesi ile mümkün olur.